dekorowanie choinki i ozdoby świąteczne na Śląsku

Kiedyś (a nawet bardzo dawno temu) na śląskiej wsi święta Bożego Narodzenia pachniały… słomą i sianem!

Zwyczaj nakazywał, by w rogu izby postawić snopek żyta, a na podłogę rozsypać siano – twierdzono, że tak udekorowany pokój miał przypominać stajenkę, w której narodził się Jezus.

Z czasem snopek wyparty został przez choinkę (drzewko iglaste), która w wielu kulturach uważana jest za symbol życia i odradzania się. Zwyczaj stawiania choinki w święta narodził się w Alzacji. Pierwsze choinki dekorowano ozdobami z papieru i  i jabłkami.

Choinka w Polsce pojawiła się na przełomie XVIII i XIX wieku.
„Dawniej na wsiach przyniesienie choinki do domu miało cechy kradzieży obrzędowej: gospodarz rankiem w Wigilię udawał się do lasu, a wyniesiona z niego choinka czy gałęzie 'ukradzione’ innemu światu, za jaki postrzegany był las, miały przynieść złodziejowi szczęście.”

Z tradycji ludowych wynika też symbolika ozdób jak i samego drzewka:

• Samo żywe drzewko stało się w chrześcijaństwie symbolem Chrystusa jako źródła życia.
• Jabłka zawieszane na gałązkach symbolizowały biblijny owoc, którym kuszeni byli przez szatana Adam i Ewa. 
• Gwiazda Betlejemska, którą umieszczano na szczycie drzewka od ubiegłego wieku, miała pomagać w powrotach do domu z dalekich stron.
• Oświetlenie choinki broniło dostępu złym mocom, a także miało odwrócić nieżyczliwe spojrzenia ludzi (zły urok).
• Orzechy zawijane w sreberka nieść miały dobrobyt i siłę.
• Dzwonki oznaczają dobre nowiny i radosne wydarzenia.
• Anioły mają opiekować się domem.

Same bombki to wynalazek z 1847 roku, kiedy Hans Greiner (jak mówi legenda) stworzył szklane wydmuszki do ozdobienia choinki ponieważ nie było go stać na popularne w tych latach ozdoby jak jabłka, cukierki czy orzechy.

W Polsce bombki pojawiły się w XIX wieku, imitowały owoce, w późniejszych latach wzornictwo to wzbogacało się o przedmioty codziennego użytku czy instrumenty muzyczne.

O ile dawniej Norymberga słynęła z masowej produkcji bombek, tak teraz Polska jest potentatem w tej dziedzinie – szacuje się że niemal 80% gotowego towaru jest eksportowana do USA, Japonii, Kanady, Skandynawii, Nowej Zelandii, a nawet do RPA!