#opolskie_kroszonki

Opolskie kroszonki, przepięknie zdobione jajka wielkanocne, stały się jednym z najbardziej rozpoznawalnych wyrobów rękodzieła naszego regionu. Musicie przyznać, że te misternie wykonane ornamenty na kruchej skorupce jajka to prawdziwe dzieła sztuki.

To właśnie Święta Wielkanoce, w naszej tradycji moment odrodzenia się – nie tylko przyrody- ale także odrodzenia duchowego, dały początek wielu śląskim tradycjom i zainspirowały twórców ludowych do zdobienia porcelany w tradycyjny opolski wzór kwiatowy. Wszystko zaczęło się od kroszonki, czyli tradycyjnie malowanych i zdobionych techniką rytownicza jaj wielkanocnych. Technika ta po raz pierwszy użyta została na Śląsku Opolskim w XIX wieku, wcześniej znano zdobienia jajek za pomocą wosku i drewnianego patyczka (najstarszy taki okaz odkryto podczas wykopalisk na opolskim Ostrówku, pochodził z drugiej połowy X wieku).

Jajka w tradycyjny sposób barwiło się np. przy użyciu wywaru z łupin cebuli. Na tak zabarwionej skorupce jajka, przy użyciu nożyka powstawały wzory, najczęściej roślinne. Ta metoda wykorzystywana jest przez opolskich twórców ludowych do dzisiaj, a spod ich rąk wychodzą prawdziwe dzieła sztuki. Takie świąteczne ozdoby przekazywane są w rodzinach z pokolenia na pokolenie. Podobnie jak bożonarodzeniowe bombki, zbierane przez wiele lat, wyjmowane co roku przed świętami są świetną okazją do wspominania wspólnie spędzonych chwil.

Wielkanoc i kroszonki to także związane z nimi tradycje, dzisiaj już niestety często zapomniane. Zwykle jajka wielkanocne zdobiły przed świętami panny, aby w Poniedziałek Wielkanocny obdarować nimi kawalerów za polewanie ich wodą. Te, które cieszyły się sporym zainteresowaniem musiały odpowiednio wcześniej zacząć pracę, żeby nie odprawić żadnego z pustymi rękami… Tradycją, która sprawiała najwięcej frajdy najmłodszym, jest bez wątpienia poszukiwanie w ogrodzie „zajączka”, a raczej tego co zostawił w trawie dla dzieci-zwykle są to czekoladowe jajka i słodycze.

Kolory kroszonek także miały swoje symboliczne znaczenie. Zielone jajka dawano uczniom i podrostkom, czarne jajka przeznaczano dla osób starszych i szanowanych. Fioletowe jajka dziewczyny dawały starszym kawalerom. Dla wybranków serca miały wydrapane czerwone i brązowe, na których czasem zamieszczały krótkie wierszyki. Otrzymanie żółtego jajka równoznaczne było z odrzuceniem zalotów kawalera.

Zatem jaki kolor jajka wybieracie w tym roku? 😉